Tình trạng thiếu giáo viên các môn học chuyên biệt như Tin học, Tiếng Anh, Mỹ thuật, Âm nhạc đang là vấn đề nan giải khi năm học 2024-2025 sắp bắt đầu. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục mà còn gây áp lực lớn cho giáo viên và nhà trường. Nguyên nhân và giải pháp cụ thể được đề cập dưới đây.
Thực trạng thiếu giáo viên chuyên biệt
- Tình hình chung:
- Huyện Mèo Vạc (Hà Giang): Không tuyển được giáo viên Tin học, Tiếng Anh; phải huy động giáo viên \”tay ngang\” hoặc dạy trực tuyến từ các trường ở Hà Nội.
- Tỉnh Điện Biên: Thiếu hơn 2.000 giáo viên, tập trung ở các môn Tiếng Anh, Tin học, Mỹ thuật, Âm nhạc.
- TP Hồ Chí Minh: Mặc dù có nguồn tuyển nhưng không đủ giáo viên vì lương thấp, đặc biệt ở các môn chuyên biệt.
- Áp lực đối với giáo viên:
- Giáo viên phải dạy tăng giờ, liên cấp, liên trường.
- Thiếu cơ sở vật chất như nhà công vụ, phòng học, nhà ở bán trú cho học sinh.
- Nguyên nhân chính:
- Lương thấp: Giáo viên mới ra trường chỉ nhận khoảng 5 triệu đồng/tháng, không cạnh tranh được với các ngành nghề khác.
- Nguồn tuyển hạn chế: Các chương trình đào tạo giáo viên chuyên biệt chưa đáp ứng đủ nhu cầu.
- Chính sách cử tuyển chưa hấp dẫn: Hỗ trợ tài chính cho sinh viên ngành sư phạm tại địa phương còn hạn chế.
Giải pháp đã triển khai
- Huy động giáo viên \”tay ngang\”:
- Nhiều địa phương đã cắt cử giáo viên không chuyên đứng lớp các môn Tin học, Mỹ thuật, Âm nhạc.
- Một số trường sử dụng dạy trực tuyến từ các đơn vị ở thành phố lớn.
- Chính sách hỗ trợ tài chính:
- TP Hồ Chí Minh: Đề xuất cơ chế hỗ trợ tài chính đặc thù cho giáo viên các môn chuyên biệt.
- Điện Biên: Tăng chỉ tiêu đào tạo giáo viên từ nguồn cử tuyển, nhưng số lượng còn hạn chế.
- Đào tạo giáo viên:
- Các trường đại học sư phạm mở thêm ngành đào tạo và bồi dưỡng giáo viên các môn học mới.
- Cung cấp các khóa học ngắn hạn cho giáo viên hiện tại chuyển đổi sang giảng dạy các môn chuyên biệt.
Đề xuất giải pháp dài hạn
- Tăng lương và cải thiện chế độ đãi ngộ:
- Tăng mức lương khởi điểm cho giáo viên các môn chuyên biệt, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.
- Cấp phụ cấp đặc thù như tiền thuê nhà, đi lại, tiền trực trưa cho giáo viên dạy tại các điểm trường vùng khó khăn.
- Xây dựng chính sách thu hút:
- Áp dụng hợp đồng không thời hạn cho giáo viên công tác tại vùng đặc biệt khó khăn từ 10 năm trở lên.
- Tiếp tục chính sách hỗ trợ tài chính cho giáo viên ở vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn trong suốt thời gian công tác.
- Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn tuyển:
- Mở rộng chỉ tiêu đào tạo giáo viên chuyên biệt tại các trường đại học sư phạm.
- Xây dựng các chương trình đào tạo vừa làm vừa học linh hoạt để bổ sung giáo viên nhanh chóng.
- Hỗ trợ học bổng và miễn giảm học phí cho sinh viên theo học các ngành sư phạm chuyên biệt.
- Chính sách cử tuyển linh hoạt hơn:
- Nâng cao mức hỗ trợ cho sinh viên cử tuyển, đặc biệt ở các tỉnh vùng cao.
- Đưa vào cam kết tuyển dụng ngay sau khi hoàn thành chương trình học.
- Ứng dụng công nghệ:
- Đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục, tận dụng dạy học trực tuyến cho các môn học thiếu giáo viên.
- Phát triển các nền tảng dạy học thông minh để hỗ trợ giáo viên trong việc giảng dạy và quản lý lớp học.
- Hoàn thiện cơ sở vật chất:
- Đầu tư xây dựng nhà công vụ, phòng học đạt chuẩn tại các vùng khó khăn.
- Cải thiện điều kiện làm việc để giữ chân giáo viên.
Kết luận
Giải bài toán thiếu giáo viên các môn chuyên biệt không chỉ nằm ở việc tăng cường tuyển dụng mà còn cần chính sách dài hạn và toàn diện từ cải thiện chế độ đãi ngộ đến nâng cao năng lực đào tạo. Chỉ khi giải quyết được gốc rễ của vấn đề, ngành giáo dục mới có thể đáp ứng được kỳ vọng đổi mới theo Chương trình GDPT 2018.
